آخرین تغییرات ایزو9001 – ممیزی مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی در ISO 9001

گروه روشهای حسابرسی ISO 9001
راهنمایی در مورد:
ممیزی مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی در ISO 9001

مقدمه
به عنوان بخشی از تعهد ISO به اقدام در مورد تغییرات آب و هوا، که به اتفاق آرا توسط همه
نهادهای عضو سازمان ISO در اعلامیه لندن، (https://www.iso.org/ClimateAction.html)، تایید شده است
در حال حاضر بیش از 30 استاندارد سیستم مدیریت ISO از جمله ISO 9001 اصلاح شده است تا ملاحظات تغییرات آب و هوایی را به شرح زیر شامل شود:

اقدامات اقلیمی سازمان ISO

4.1 شناخت سازمان و زمینه آن.
سازمان باید مسائل بیرونی و داخلی را که با هدف آن مرتبط است و بر توانایی آن برای دستیابی به نتایج مورد نظر سیستم مدیریت کیفیت تأثیر می گذارد, تعیین کند.
* سازمان باید تعیین کند که آیا تغییر آب و هوا یک موضوع مرتبط است یا خیر.

4.2 درک نیازها و انتظارات طرف های ذینفع.
سازمان باید موارد زیر را تعیین کند:

• اشخاص ذینفعی که با سیستم مدیریت کیفیت مرتبط هستند.
• الزامات مربوطه این اشخاص ذینفع.
• کدام یک از این الزامات از طریق سیستم مدیریت کیفیت برطرف خواهد شد.
• توجه: طرف های ذینفع مربوطه می توانند الزامات مربوط به تغییرات آب و هوا را داشته باشند

هدف کلی بندهای 4.1 و 4.2 بدون تغییر باقی می ماند، زیرا این بندها شامل نیاز سازمان به بررسی مسائل داخلی و خارجی است که می تواند بر اثربخشی سیستم مدیریت آنها تأثیر بگذارد (از بیانیه مشترک ISO/IAF). این الحاقات جدید برای اطمینان از اینکه تغییرات اقلیمی به طور محکم بر روی صفحه رادار سازمان قرار دارد و به عنوان یکی از مسائل خارجی که در طراحی و اجرای سیستم مدیریت کیفیت آنها باید در نظر گرفته شود، مورد توجه ویژه قرار می گیرد.

هدف این مقاله ارائه راهنمایی به حسابرسان در مورد ممیزی این الزام اصلاح شده و یادداشت در زمینه خاص دامنه ISO 9001 و نتایج مورد نظر آن، ارائه توضیحات بیشتر در مورد همپوشانی ها یا سردرگمی های احتمالی با موضوعات دیگری است که توسط سازمان ها مورد توجه قرار گرفته است. ارتباط مستقیم با مدیریت کیفیت اصلاحات استاندارد در دسترس عموم است. راهنمایی ارائه شده در این مقاله برای ممیزی های شخص اول، دوم و شخص ثالث در نظر گرفته شده است. در مورد صدور گواهینامه شخص ثالث، به دلیل ماهیت اصلاحیه، برنامه انتقال خاصی مورد نیاز نیست، همانطور که IAF به موقع اعلام کرده است.
در برخی از نقاط جهان تغییرات اقلیمی و علل آن موضوعات بحث برانگیزی است. مطابق با دستورالعمل های ISO 19011:2018 برای حسابرسی سیستم های مدیریت، حسابرسان باید عینیت و بی طرفی خود را هنگام ممیزی مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا حفظ کنند. آنها نباید باورهای شخصی مرتبط با تغییرات آب و هوایی را بیان کنند. نقش حسابرسان این است که ارزیابی کنند آیا سازمان تشخیص می دهد که آیا مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا در ارتباط با QMS و نتایج مورد نظر آن است یا خیر و اگر چنین است، چگونه در QMS به آن پرداخته می شود.

این اصلاحیه سازمان را ملزم نمی کند که ابتکارات تغییرات آب و هوایی داشته باشد مگر اینکه به عنوان یک موضوع مرتبط برای دستیابی به نتایج مورد نظر QMS شناسایی شده باشد.

تغییر اقلیم در زمینه ISO 9001
موضوعات مرتبط با تغییرات اقلیمی که باید توسط سازمان تعیین شود، در صورت وجود، مواردی هستند که با هدف و جهت استراتژیک آن مرتبط هستند و بر توانایی سازمان برای دستیابی به نتایج مورد نظر سیستم مدیریت کیفیت تأثیر می‌گذارند:

• توانایی ارائه مداوم محصولات و خدماتی که مطابق با الزامات قانونی است و قابل اجراست
• افزایش رضایت مشتری از طریق استفاده مؤثر از سیستم، از جمله فرآیندهای بهبود سیستم و اطمینان از انطباق با مشتری و الزامات قانونی و نظارتی قابل اجرا (ISO 9001، بند 1).
  ارتباط این موضوعات بسته به اندازه و بخش سازمان، محصولات و خدمات ارائه شده، موقعیت آن در زنجیره تامین، جغرافیای آن، دامنه سیستم مدیریت کیفیت سازمان و به طور بالقوه عوامل دیگر به طور قابل توجهی متفاوت خواهد بود.
• گنجاندن متن جدید در 4.1 سازمان ها را ملزم می کند که تغییرات آب و هوا را در نظر بگیرند تا تعیین کنند که آیا مسائل مرتبطی وجود دارد یا خیر که باید به آنها رسیدگی شود. اگرچه متن جدید است، ممکن است حسابرسان متوجه شوند که برخی از سازمان‌ها در حال بررسی و رسیدگی به مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی در محدوده سیستم مدیریت کیفیت هستند (مانند صورت‌حساب‌های تامین‌کننده انرژی، بیانگر درصد انرژی تامین‌شده از منابع تجدیدپذیر؛ ادعاهای مربوط به اعتبار کربن، ادعاهای مربوط به محصول در مورد کاهش مصرف انرژی، جایگزینی مواد خام یا در نظر گرفتن طراحی زیست محیطی محصولات برای کاهش تأثیر تغییرات آب و هوا و غیره). حسابرسان همچنین سازمان‌هایی را پیدا می‌کنند که قبلاً تغییرات آب و هوایی را در نظر گرفته‌اند و تشخیص داده‌اند که این یک موضوع مربوط به QMS آنها نیست. برای سایر سازمان ها، این ممکن است یک ملاحظه جدید باشد. یادداشت 4.2 یادآوری این موضوع است که ممکن است، در حال حاضر یا به طور بالقوه در آینده، الزامات مربوط به تغییرات آب و هوایی وجود داشته باشد که توسط مشتریان و اشخاص ذینفع مربوطه دیکته شده است. یک موضوع تغییر آب و هوا می تواند برای رشته های مختلف سیستم مدیریت، مانند محیط زیست، بهداشت و ایمنی، انرژی، مالی یا سایر جنبه های فعالیت های یک سازمان مرتبط باشد.
  در حالی که این موارد ممکن است اهمیت فرعی داشته باشند، به طور کلی در محدوده ممیزی سیستم مدیریت کیفیت مورد توجه قرار نمی گیرند. اگر سازمانی دارای یک سیستم مدیریت یکپارچه با سایر رشته های سیستم مدیریت باشد، احتمالاً همان موضوع در دیدگاه های مختلف توسط سازمان به صورت کل نگر تحلیل می شود. حسابرسان باید از این موضوع آگاه باشند و بر نتایج مورد نظر QMS و فرآیندهای آن تمرکز کنند، با در نظر گرفتن اینکه ممکن است در زمینه‌های خاصی همپوشانی وجود داشته باشد (مانند طراحی محصول با در نظر گرفتن جنبه‌های زیست‌محیطی).

حسابرسی مسائل تغییر اقلیم با تأثیر در QMS و نتایج آن

1. آیا سازمان تعیین کرده است که آیا تغییر آب و هوا یک موضوع مرتبط است؟
2. آیا تصمیم سازمان با الزامات قانونی و مقرراتی قابل اجرا برای محصولات و خدمات آنها مطابقت دارد؟
3. آیا تصمیم سازمان با الزامات قراردادی آنها مطابقت دارد؟

4.1 الزامات جدید: سازمان باید تعیین کند که آیا تغییر آب و هوا یک موضوع مرتبط است یا خیر.
ملاحظات حسابرسی برای تأثیرات تغییرات آب و هوایی ناشی از مسائل خارجی و داخلی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییرات در الزامات قانونی یا مقرراتی مانند محدودیت در استفاده از مواد خاص، چرخه محصول، چرخه عمر محصول، منشاء محصول، ادعاها و غیره.
• استفاده از مواد زیستی و تجدید پذیر.
  اثرات بالقوه بر روی محصولات و خدمات یا فرآیندهای QMS، توسط تغییرات تعیین شده در سایر رشته های سیستم مدیریت، به عنوان مثال نیاز به کاهش مصرف انرژی، کاهش ضایعات، استفاده مجدد یا بازیافت مواد.
• عمر طولانی محصولات، خدمات پس از تحویل و کمک
• الزامات حرکت به سمت محصولات و خدمات کربن خنثی.
• مسائلی که به دلیل انرژی و ملاحظات دیگر بر فرآیندها و زیرساخت ها تأثیر می گذارد.
• آسیب پذیری سازمان در ارائه محصولات و خدمات خود به دلیل فراوانی طوفان، جریان آب، آتش سوزی، خشکسالی که ممکن است به کمبود در عرضه و یا مشکل در توزیع دلالت کند.
• نگرانی های مربوط به دانش کلی و کنترل زنجیره تامین در مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا.
• روند بازار در مورد پایداری محصولات و خدمات و اطلاعات و ادعاهای مرتبط
• محصولات و خدمات رقابتی با عملکرد بهتر بالقوه در مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا.

4.2 توجه: اشخاص ذینفع مربوطه می توانند الزامات مربوط به تغییرات آب و هوا را داشته باشند
آیا سازمان وجود الزامات مربوط به تغییرات آب و هوایی را از طرف ذینفع مربوطه تعیین کرده است؟
نمونه های ممیزی الزامات مربوط به طرف ذینفع برای تغییرات آب و هوا می تواند شامل موارد زیر باشد:

• الزامات قانونی و مقرراتی، محیطی یا تغییرات آب و هوایی برای محصول یا خدمات ارائه شده، و مواردی که بر توانایی سازمان برای ارائه آن محصول یا خدمات تأثیر می گذارد.
• الزامات مشتری در مورد تغییرات آب و هوایی، دبی صفر یا بی طرفی کربن محصولات.
• سیاست ها و استراتژی های شرکت مادر.
• الزامات مربوط به اطلاعات محصول در مورد جنبه های مربوط به تغییرات آب و هوا
  (پایداری مبدا، استفاده مجدد، قابلیت بازیافت، پایان عمر، کربن جاسازی شده، “برچسب گذاری سبزشو” و غیره)، از جمله ادعاهای مربوط به محصول و الزامات قانونی، قانونی و سایر الزامات موجود مرتبط.
• تغییرات کدها و استانداردهای صنعت مربوط به تغییرات آب و هوایی.
• قراردادهای زیست محیطی با گروه های اجتماعی یا سازمان های غیر دولتی.
• مجوزها، مجوزها، یا سایر اشکال مجوز زیست محیطی.
• الزامات مربوط به تغییر آب و هوا در فرآیندهایی مانند بسته بندی، ساخت، خدمات، تدارکات و غیره.

رسیدگی به مسائلی که توسط سازمان به عنوان مرتبط تعیین شده است
اگر سازمان تشخیص داده باشد که مسائل مربوطه یا الزامات مشتری و سایر طرف‌های ذینفع مرتبط با تغییرات آب و هوایی وجود دارد، گام بعدی حسابرس ارزیابی نحوه پرداختن به این موارد در QMS است، که به سادگی مسیرهای هر موضوع دیگری را دنبال می‌کند. در زیر نمونه‌های غیر جامعی از سؤالات و جنبه‌های مرتبط برای حسابرس برای ارزیابی نحوه رسیدگی سازمان به این مسائل ارائه شده است.

4.3 تعیین محدوده QMS
آیا این مسائل مربوط به تغییر آب و هوا بر دامنه QMS تأثیر می گذارد یا کاربرد برخی الزامات را تغییر می دهد؟ آیا نیازی به تغییر دامنه QMS وجود دارد؟
مثال های مرتبط:
این سازمان به دلیل خطر بیشتر سیل در مکان فعلی خود، مکان را جابجا کرد.
این سازمان محصولات و خدمات مختلفی ارائه می کند.
سازمان توسعه محصول را اعمال نکرد، اما تغییر در مواد خام یا فرآیندها، نیاز به کاربرد آن را مشخص کرد.

6.1 اقدامات برای رسیدگی به خطرات و فرصت ها.
آیا سازمان برای تعیین ریسک ها و فرصت ها به این موضوعات توجه کرده است؟
مثال های مرتبط:

• آیا این مسائل منجر به تغییراتی در پشتیبانی از جمله زیرساخت ها، تجهیزات نظارت و اندازه گیری، دانش، ارتباطات یا موارد دیگر می شود؟
• آیا تغییرات مرتبطی در فرآیندهای عملیاتی وجود دارد؟
• تغییرات در مواردی که باید نظارت و اندازه گیری شوند؟
• چه خطراتی باید مورد توجه قرار گیرد؟
  آیا سازمان فرصت های جدیدی را تعیین کرده است؟
• محصول و خدمات جدید یا تغییرات در پیشنهادات موجود:
• فرصت های مالی برای تغییرات در زیرساخت ها و فرآیندهای آن
• ارتباطات مربوط به محصولات و خدمات مربوط به مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا.
• بازارهای جدید برای محصولات و خدمات آن
• آیا سازمان تعیین کرده است که ریسک ها و فرصت های تعیین شده چگونه بر نتایج مورد نظر QMS تأثیر می گذارد؟
• اقدامات برنامه ریزی شده برای این ریسک ها و فرصت ها چیست؟

6.3 تغییرات
آیا ریسک‌ها و فرصت‌های بالقوه تعیین‌شده یا تغییر در حوزه، حاکی از تغییرات در QMS و فرآیندهای آن است؟ آیا اقدامات برنامه ریزی شده در نظر گرفته شده همه موارد ذکر شده در 6.3) الف تا د).

7.1 منابع
اگر مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی مرتبط تلقی شده است، پس چگونه این موضوع بر منابع برای دستیابی به انطباق محصولات و خدمات تأثیر می گذارد؟
مثال های مرتبط:

• ملاحظات تغییر اقلیم چگونه بر محیط زیست برای عملیات فرآیندها تأثیر می گذارد (7.1.4)؟
• سازمان چگونه منبع دانش مناسبی را تعیین می کند که بر اساس آن تصمیمات خود را مبنا قرار دهد (7.1.6)؟

8. عملیات
   اگر مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی به عنوان مرتبط تعیین شده باشد و به معنای تغییر در QMS و یا در محدوده QMS آن نباشد، آیا آنها قبلاً در چارچوب مفاد QMS فعلی رسیدگی می شوند؟
   مثال های مرتبط:
   8.2.1 الف) آیا سازمان اطلاعات مربوط به محصولات و خدمات را ارائه می دهد؟
   8.2. ب) اگر ادعایی در مورد محصولات و خدمات مرتبط با تغییرات آب و هوایی وجود داشته باشد، سازمان نشان می دهد که می تواند آنها را برآورده کند؟
   8.2.1 ه) آیا سازمان الزامات خاصی را برای اقدامات احتمالی مرتبط با خطرات تعیین شده در ارائه محصولات و خدمات ایجاد می کند؟
   8.2 الف) و 8.2.3 آیا سازمان هنگام تعیین یا بررسی الزامات مربوط به محصولات و خدمات، الزامات مربوط به تغییرات آب و هوا را در نظر می گیرد؟
   8.2.4 آیا تغییرات در الزامات محصولات و خدمات مستند شده و افراد مربوطه مطلع می شوند؟
   8.3 آیا سازمان به الزامات مربوط به تغییرات آب و هوایی در طراحی و توسعه محصول و خدمات می پردازد؟
   8.4 انجام الزامات مربوط به تغییرات اقلیمی برای محصولات، خدمات و فرآیندهای ارائه شده از خارج که سازمان باید آنها را کنترل کند، شامل در نظر گرفتن تأثیر بالقوه فرآیندها، محصولات و خدمات ارائه شده از خارج بر توانایی سازمان برای برآورده کردن مداوم مشتری و قوانین قانونی و قابل اجرا است. الزامات نظارتی؟ اگر چنین است، سازمان از نظر نوع و میزان کنترل و اطلاعات برای تامین کنندگان خارجی چه مواردی را تعیین کرده است؟
   8.5 آیا مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا نشان دهنده نیاز به کنترل های خاص تولید و ارائه خدمات است؟
   مثال های مرتبط:

• شناسایی منحصر به فرد و قابلیت ردیابی محصولات به منابع پایدار مواد خام،
• انتصاب افراد شایسته، از جمله صلاحیت های مورد نیاز،
• فعالیت های پس از تحویل، مانند بازیافت و دفع نهایی،
• شواهد انطباق با معیارهای پذیرش،
• کنترل خروجی های غیر منطبق،
• و غیره

9. ارزیابی و بهبود عملکرد
   اگر مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی توسط سازمان تعیین شده باشد، ممکن است این موارد نیازهای نظارتی و اندازه‌گیری خاص، پیامدهای نهایی بر پایش و اندازه‌گیری رضایت مشتری یا تغییرات در برنامه حسابرسی داشته باشند. مثال های مرتبط:

• منابع قابل اعتماد اطلاعات و داده ها، خارجی یا داخلی
• پایش و سنجش تأثیر سازمانی، نتایج تغییرات معرفی شده
  همچنین انتظار می‌رود که ورودی‌های بازنگری مدیریت، هرگونه تغییر مرتبط با این موضوع را در نظر بگیرند، و خروجی‌های بررسی مدیریت ممکن است شامل تصمیم‌های مرتبط، از جمله فرصت‌های بهبود باشد.

نگرانی های خاص
این به سازمان بستگی دارد که تعیین کند آیا و چگونه مسائل تغییرات آب و هوایی بر QMS و نتایج مورد نظر آن تأثیر می گذارد.
برای حسابرسان، توجه ویژه به ادعاهای مربوط به محصولات و خدمات مرتبط با مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا، مانند سایر ادعاهای مطرح شده در مورد محصولات، ضروری است، زیرا سازمان باید نشان دهد که می تواند ادعاهای (8.2.1 ب) را برآورده کند.
بسیاری از این ادعاها ممکن است متضمن روش‌های خاصی برای نظارت و اندازه‌گیری باشند، ممکن است به تأیید شخص ثالث اضافی نیاز داشته باشند یا مشمول الزامات قانونی و مقرراتی باشند.
ممیزی روش های مورد استفاده برای تعیین این ادعاها ممکن است خارج از اهداف ممیزی ISO 9001 باشد. با این حال، حسابرسان باید از الزامات مربوط به این ادعاها آگاه باشند تا بتوانند ارزیابی کنند که آیا سازمان می‌تواند نشان دهد که ادعاها می‌تواند برآورده شود یا اینکه خطری برای یکپارچگی سیستم مدیریت کیفیت، به‌ویژه برای صدور گواهینامه شخص ثالث وجود دارد. ممیزی ها

خلاصه و نتیجه گیری
مسائل مربوط به تغییر اقلیم یکی از بسیاری از مسائلی است که سازمان ها باید در هنگام تجزیه و تحلیل بافت داخلی و خارجی خود و تعیین نیازهای مشتریان و سایر طرف های ذینفع مرتبط در نظر بگیرند. ISO و IAF در بیانیه خود در نظر گرفتند که این یک عامل خارجی است که به اندازه کافی برای جامعه ما مهم است که سازمان ها را ملزم به بررسی آن کند.
اصلاحیه ISO 9001:2015 در 23 فوریه 2024 منتشر شده است. حسابرسان باید ارزیابی کنند که چگونه سازمان نشان می دهد که آیا تغییر اقلیم یک موضوع مرتبط است، در چارچوب سیستم مدیریت کیفیت و نتایج مورد نظر آن. در عمل، حسابرسان باید حسابرسی را بر روی فرآیندهای مرتبط با زمینه، موضوعات مرتبط و الزامات مربوطه به طور معمول انجام دهند، اما به طور خاص ارزیابی کنند که چگونه مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی در نظر گرفته شده است.

در حالی که برخی از سازمان ها ممکن است قبلاً به مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا رسیدگی کنند، برخی دیگر برای اولین بار آن را در نظر خواهند گرفت. حسابرسان باید آگاه باشند که پیامدهای مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا و الزامات قانونی، مشتری و سایر اشخاص ذینفع ممکن است متفاوت باشد.
اگر مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی توسط سازمان تعیین شود، این موارد باید در QMS بررسی شوند. این امر مستلزم تعیین ریسک‌ها و فرصت‌ها، برنامه‌ریزی تغییرات در QMS، تغییرات در حوزه یا صرفاً پرداختن به الزامات مرتبط در سایر الزامات QMS است. حسابرسان باید به دنبال شواهدی باشند که نشان دهد سازمان مسائل را در نظر گرفته و در محدوده سیستم مدیریت کیفیت سازمان به آنها رسیدگی می کند.
حسابرسان باید ارزیابی کنند که آیا سازمان هر گونه الزامات مورد توافق مشتری قراردادی یا الزامات قانونی و مقرراتی مرتبط با تغییرات آب و هوایی را که برای محصولات و خدمات آن قابل اجرا است شناسایی کرده است یا خیر و آیا این موارد در حال انجام است یا خیر.
حسابرسان باید به ویژه در ارزیابی وجود هرگونه ادعای محصول و خدمات مرتبط با تغییرات آب و هوایی دقت کنند. در این صورت، سازمان ها باید نشان دهند که اطمینان حاصل می کنند که این ادعاها می تواند برآورده شود، زیرا ممکن است یکپارچگی QMS را به خطر بیندازد.

مطالب بیشتر
بیانیه مشترک ISO/IAF در مورد افزودن ملاحظات تغییر آب و هوا به MSS
تصمیم نهایی IAF پس از مشاوره 30 روزه اضافه شدن یادداشت های تغییر اقلیم به استانداردهای سیستم مدیریت
حسابرسان همچنین ممکن است اسناد زیر را مفید بدانند:
ISO/TS 9002:2016 سیستم مدیریت کیفیت. دستورالعمل های کاربرد ISO 9001:2015
متن ISO 9001 APG
الزامات قانونی و نظارتی ISO 9001 APG

لطفاً به وب‌سایت‌های ما در گروه تمرین‌های حسابرسی ISO 9001، یا در روش‌های اعتباربخشی و ارزیابی – IAF، که در آن می‌توانید اطلاعاتی درباره گروه‌های شیوه‌های حسابرسی ISO 9001، دانلود مقدمه، سایر مقالات ISO 9001 APG و AAPG پیدا کنید.
بازخورد کاربران توسط APG/AAPG مورد استقبال قرار می گیرد و برای تعیین نیاز به اسناد راهنمایی اضافی و همچنین برای بازنگری اسناد فعلی استفاده می شود.
در صورت تمایل به ارائه بازخورد خود، اطلاعات تماس دبیر گروه نیز در این سایت ها موجود است.

سلب مسئولیت
این مقاله توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO)، کمیته فنی ISO 176 یا انجمن بین‌المللی اعتباربخشی (IAF) مورد تایید قرار نگرفته است. اطلاعات موجود در آن برای اهداف آموزشی و ارتباطی در دسترس است. گروه روش های حسابرسی ISO 9001 مسئولیتی در قبال خطاها، حذفیات یا سایر تعهدات ناشی از ارائه یا استفاده بعدی از چنین اطلاعاتی ندارد.