ISO 21500:2021
استاندارد ISO 21500 چیست ؟
استاندارد ISO 21500 یک استاندارد بین المللی مدیریت پروژه است که توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) منتشر شده است. این استاندارد راهنمایی هایی را در مورد مفاهیم و فرایندهای مورد نیاز برای مدیریت پروژه ارائه می دهد.
استاندارد ISO 21500 بر روی ده مفهوم اصلی مدیریت پروژه تمرکز دارد:
گروههای موضوعی:
1- ارتباطات |
2- تدارکات |
3- کیفیت |
4- ریسک |
5- هزینه |
6- زمان |
7- منابع |
8- محدوده |
9- ذینفعان |
10- یکپارچگی |
این استاندارد همچنین نزدیک به 40 مورد از فرآیندهای مدیریت پروژه را تعریف می کند که به پنج گروه فرآیندی تقسیم شده اند:
گروه های فرآیندی
- فرآیندهای آغازین
- فرآیندهای برنامه ریزی
- فرآیندهای اجرا
- فرآیندهای کنترل
- فرآیندهای اختتام
استاندارد ISO 21500 می تواند توسط هر نوع سازمان، از جمله سازمان های عمومی، خصوصی یا اجتماعی و برای هر نوع پروژه، صرف نظر از پیچیدگی، اندازه یا مدت زمان استفاده شود.
گواهینامه ISO 21500
گواهینامه ISO 21500 یک گواهینامه بین المللی مدیریت پروژه است و نشان می دهد که سازمان دارنده این گواهینامه، دارای یک سیستم مدیریت پروژه موثر و کارآمد، مطابق با الزامات استاندارد ISO 21500 است.
برای دریافت گواهینامه ISO 21500، سازمان باید یک فرآیند ارزیابی را طی کند که شامل ارزیابی اسناد، مصاحبه با کارکنان و بازدید از محل سازمان است. این فرآیند توسط یک سازمان معتبر صدور گواهینامه (CB) انجام می شود.
مزایای دریافت گواهینامه ISO 21500 عبارتند از:
- افزایش اطمینان از موفقیت پروژه ها: گواهینامه ISO 21500 نشان می دهد که سازمان دارای یک سیستم مدیریت پروژه موثر است که می تواند به افزایش احتمال موفقیت پروژه ها کمک کند.
- افزایش اعتبار و قدرت رقابتی سازمان: گواهینامه ISO 21500 نشان می دهد که سازمان به مدیریت پروژه اهمیت می دهد و از روش های مدرن مدیریت پروژه استفاده می کند. این امر می تواند به افزایش اعتبار و قدرت رقابتی سازمان کمک کند.
- افزایش سطح کیفی و صلاحیت کارکنان: گواهینامه ISO 21500 نشان می دهد که سازمان به آموزش و توسعه کارکنان خود اهمیت می دهد. این امر می تواند به افزایش سطح کیفی و صلاحیت کارکنان کمک کند.
- کاهش هزینه های حاصل از دوباره کاری، ضایعات و خسارات: گواهینامه ISO 21500 می تواند به کاهش هزینه های حاصل از دوباره کاری، ضایعات و خسارات کمک کند. این امر به دلیل بهبود بهره وری و کاهش ریسک در پروژه هاست.
در مجموع گواهینامه ISO 21500 یک اعتبار حرفه ای است که نشان می دهد افراد یا سازمان ها مهارت های لازم برای مدیریت پروژه ها را دارند. گواهینامه ISO 21500 می تواند به افراد و سازمان ها کمک کند تا:
- فرصت های شغلی بیشتری را به دست آورند
- درآمد خود را افزایش دهند
- اعتبار خود را در صنعت بهبود بخشند
استاندارد ISO 21500 یک چارچوب انعطاف پذیر است که می تواند با نیازهای خاص سازمان ها سازگار شود. این استاندارد برای استفاده در انواع پروژه ها، از پروژه های کوچک و ساده گرفته تا پروژه های بزرگ و پیچیده، مناسب است.
کاربرد گواهینامه ISO 21500 در صنایع مختلف چیست؟
کاربرد گواهینامه ISO 21500 در صنایع مختلف به شرح زیر است:
- صنعت ساخت و ساز: پروژه های ساخت و ساز معمولاً پیچیده و پرهزینه هستند و نیاز به مدیریت موثر دارند. گواهینامه ISO 21500 به سازمان های فعال در صنعت ساخت و ساز کمک می کند تا پروژه های خود را با موفقیت و در چارچوب بودجه و زمان تعیین شده تکمیل کنند.
- صنعت فناوری اطلاعات: پروژه های فناوری اطلاعات اغلب با چالش های فنی و سازمانی خاصی روبرو هستند. گواهینامه ISO 21500 به سازمان های فعال در صنعت فناوری اطلاعات کمک می کند تا این چالش ها را مدیریت کرده و پروژه های خود را با موفقیت به پایان برسانند.
- صنعت خدمات: پروژه های خدمات معمولاً شامل تعامل با مشتریان و ذینفعان متعدد هستند. گواهینامه ISO 21500 به سازمان های فعال در صنعت خدمات کمک می کند تا این تعاملات را مدیریت کرده و رضایت مشتریان را جلب کنند.
- صنعت دولتی: پروژه های دولتی معمولاً با الزامات قانونی و مقرراتی خاصی روبرو هستند. گواهینامه ISO 21500 به سازمان های دولتی کمک می کند تا این الزامات را رعایت کرده و پروژه های خود را با موفقیت به پایان برسانند.
مراحل استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 چیست؟
مراحل استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 به شرح زیر است:
- بررسی اولیه: در این مرحله، سازمان باید وضعیت فعلی خود را در زمینه مدیریت پروژه ارزیابی کند. این ارزیابی شامل شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان، تعیین الزامات پروژه ها و شناسایی نیازهای آموزشی کارکنان می شود.
- توسعه برنامه: در این مرحله، سازمان باید یک برنامه برای استقرار الزامات ISO 21500 تهیه کند. این برنامه باید شامل اهداف، اقدامات، جدول زمانی و بودجه باشد.
- استقرار فرآیندها و سیستم ها: در این مرحله، سازمان باید فرآیندها و سیستم های مدیریت پروژه را بر اساس الزامات ISO 21500 پیاده سازی کند. این فرآیندها و سیستم ها باید شامل موارد زیر باشند:
- فرآیندهای آغازین: این فرآیندها برای تعریف پروژه و ایجاد برنامه اولیه آن استفاده می شوند.
- فرآیندهای برنامه ریزی: این فرآیندها برای توسعه برنامه جامع پروژه استفاده میشوند.
- فرآیندهای اجرا: این فرآیندها برای اجرای برنامه پروژه استفاده می شوند.
- فرآیندهای کنترل: این فرآیندها برای نظارت بر پیشرفت پروژه و شناسایی و رفع مشکلات استفاده می شوند.
- فرآیندهای اختتام: این فرآیندها برای پایان دادن به پروژه و تحویل نتایج، استفاده میشوند.
- آموزش کارکنان: در این مرحله، سازمان باید کارکنان خود را در زمینه مدیریت پروژه آموزش دهد. این آموزش باید شامل مفاهیم و اصول مدیریت پروژه، الزامات ISO 21500 و فرآیندهای سیستم های مدیریت پروژه باشد.
- ممیزی داخلی: در این مرحله، سازمان باید خود را برای ارزیابی انطباق با الزامات ISO 21500 ممیزی کند. این ممیزی به سازمان کمک می کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهد.
- ممیزی خارجی: در این مرحله، سازمان توسط یک سازمان صدور گواهینامه مستقل برای ارزیابی انطباق با الزامات ISO 21500 ممیزی می شود. در صورت موفقیت در ممیزی خارجی، سازمان گواهینامه ISO 21500 را دریافت می کند.
استقرار الزامات ISO 21500 یک فرآیند پیچیده است که نیاز به مشارکت و همکاری تمام سطوح سازمان دارد. سازمان ها باید زمان و منابع کافی را برای استقرار این استاندارد اختصاص دهند.
هزینه استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 چیست؟
هزینه استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- اندازه و پیچیدگی سازمان
- دامنه پروژه های سازمان
- تجربه و دانش سازمان در زمینه مدیریت پروژه
- استفاده از خدمات مشاوره یا آموزش
به طور کلی، هزینه استقرار الزامات ISO 21500 را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- هزینه های مستقیم: این هزینه ها شامل هزینه های آموزش کارکنان، تهیه مستندات، و ممیزی داخلی و خارجی است.
- هزینه های غیرمستقیم: این هزینه ها شامل هزینه های از دست دادن بهره وری، هزینه های تغییر فرآیندها، و هزینه های اجرای اقدامات اصلاحی است.
در مجموع، هزینه استقرار الزامات ISO 21500 برای هر سازمان متفاوت است.
زیر ساخت های مورد نیاز در راستای استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 چیست؟
زیرساخت های مورد نیاز در راستای استقرار الزامات استاندارد ISO 21500 به شرح زیر است:
- مدیریت ارشد: حمایت مدیریت ارشد برای استقرار الزامات ISO 21500 ضروری است. مدیریت ارشد باید از مزایای استقرار این استاندارد آگاه باشد و از کارکنان خود برای استقرار آن حمایت کند.
- فرهنگ سازمانی: فرهنگ سازمانی باید با اصول و رویکردهای مدیریت پروژه سازگار باشد. سازمان ها باید برای ایجاد فرهنگ سازمانی مناسب برای مدیریت پروژه تلاش کنند.
- سیستم مدیریت پروژه: سازمان ها باید یک سیستم مدیریت پروژه موثر ایجاد کنند. این سیستم باید شامل فرآیندها، ابزارها و منابع مورد نیاز برای مدیریت پروژه ها باشد.
- آموزش کارکنان: کارکنان سازمان باید در زمینه مدیریت پروژه آموزش ببینند. این آموزش باید شامل مفاهیم و اصول مدیریت پروژه، الزامات ISO 21500 و فرآیندها و سیستم های مدیریت پروژه باشد.
در ادامه به توضیح هر یک از این زیرساخت ها می پردازیم:
مدیریت ارشد
مدیریت ارشد باید از مزایای استقرار ISO 21500 آگاه باشد و از کارکنان خود برای استقرار آن حمایت کند. مزایای استقرار ISO 21500 عبارتند از:
- بهبود بهره وری و کارایی پروژه ها
- کاهش هزینه ها
- افزایش رضایت مشتریان
- ارتقای شهرت سازمان
مدیریت ارشد باید از طریق بیانیه های سیاستی و حمایت های مالی و معنوی خود، از استقرار ISO 21500 حمایت کند.
فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی باید با اصول و رویکردهای مدیریت پروژه سازگار باشد. سازمان ها باید برای ایجاد فرهنگ سازمانی مناسب برای مدیریت پروژه تلاش کنند. فرهنگ سازمانی مناسب برای مدیریت پروژه، فرهنگ سازمانی است که بر همکاری، ارتباط و شفافیت تاکید دارد.
سیستم مدیریت پروژه
سازمان ها باید یک سیستم مدیریت پروژه موثر ایجاد کنند. این سیستم باید شامل فرآیندها، ابزارها و منابع مورد نیاز برای مدیریت پروژه ها باشد. فرآیندهای مدیریت پروژه باید با الزامات ISO 21500 مطابقت داشته باشند. ابزارها و منابع مدیریت پروژه باید به سازمان کمک کنند تا پروژه ها را با موفقیت مدیریت کند.
آموزش کارکنان
کارکنان سازمان باید در زمینه مدیریت پروژه آموزش ببینند. این آموزش باید شامل مفاهیم و اصول مدیریت پروژه، الزامات ISO 21500 و فرآیندها و سیستم های مدیریت پروژه باشد. آموزش کارکنان به بهبود دانش و مهارت های آنها در زمینه مدیریت پروژه کمک می کند.
استقرار الزامات ISO 21500 یک فرآیند پیچیده، زمانبر در عین حال بسیار ارزشمند است که نیاز به مشارکت و همکاری تمام سطوح سازمان دارد. سازمان ها باید زمان و منابع کافی را برای استقرار این استاندارد اختصاص دهند.
پس از تحقق اهداف پروژه ، انتظار مي رود نتايج زير در مجموعه سازمان حاصل گردد:
ایجاد یک زبان مشترک برای فرایند های استاندارد جهت یکپارچه سازی سیستم
دسترسی بهتر به مشاغل و درآمد بالاتر برای پروژه
ارائه فرآیندهای مشترک و اصول مدیریت پروژه
دریافت مهارت های سطح بالای مدیریت پروژه
بررسی عملکرد ها برای ارائه خدمات بهتر
بهبود در زمان بندی برای تحویل پروژه
تصمیم گیری شفاف و بهبود یافته
استاندارد ISO 21500 راهنمایی هایی برای مدیریت پروژه فراهم می کند و می تواند توسط هر نوع سازمان، از جمله سازمان های دولتی، خصوصی و هر نوع پروژه دیگر بدون در نظر گرفتن پیچیدگی، اندازه و مدت آن، مورد استفاده قرار گیرد. ISO 21500 طراحی شده است تا در سراسر جهان، در سراسر طیف گسترده ای از صنایع و انواع پروژه ها مورد استفاده قرار گیرد. ISO 21500 دستورالعمل و توصیف سطح بالایی از مفاهیم و فرآیندهایی که در مدیریت پروژه مهم هستند ارائه می دهد.
مدیریت پروژه چارچوبی برای کمک به دستیابی به اهداف تجاری فراهم می کند. مدیریت پروژه می تواند به عنوان یک نیروی محرک در پشت هر کاری دیده شود. با توجه به برنامه ریزی، سازماندهی، ایجاد انگیزه و کنترل منابع، این امر به عنوان یک نظم در نظر گرفته شده است تا اهداف خاصی را به دست آورد. مدیریت پروژه به عنوان یک ابزار کارآمد برای رسیدگی به فعالیت های پیچیده شناخته شده است.
ISO 21500 یک استاندارد بین المللی آموزش مدیریت پروژه می باشد که راهنمایی هایی را در مورد مفاهیم و فرایند های مورد نیاز برای مدیریت پروژه ارائه می دهد. مواردی که در این استاندارد ذکر شده، کاملا مهم می باشند و بر عملکرد پروژه تاثیر بسزایی می گذارند. مفاهیم موجود در مدرک ISO 21500 دارای مقدمه ای ساده و قابل درک هستند و به صورت کاملا عملی، چگونگی تحویل موفقیت آمیز پروژه ها را توضیح می دهد. در اصل استاندارد مدیریت پروژه یک سیستم تلفیقی از بهترین روش های مدیریت پروژه می باشد که برای انتقال به صاحبان کسب و کار آماده شده است. استفاده از این مدرک می تواند برای هر نوع سازمانی از جمله مجموعه های دولتی و خصوصی و هر نوع پروژه ای مناسب باشد (با صرف نظر از اندازه پروژه و مدت زمان مورد نیاز برای اجرای آن).