ISO/IEC 17020:2012

ارزیابی انطباق – الزامات برای کارکرد انواع مختلف نهادهای انجام دهنده بازرسی

Conformity assessment – Requirements for the operation of various types of bodies performing inspection

استاندارد ISO/IEC 17020:2012 معيارهاي عمومي براي عمليات انواع سازمانهاي بازرسي كننده را تعيين و مشخص مي سازد. در اين استاندارد عناصر سيستم كيفيت نيز تشريح شده به نحوي كه بتوان آنها را در ارتباط با عناصر مرتبط با ISO 9001 بكار برد.

يكي از اهداف اين استاندارد اين است كه مرجع تاييد صلاحيت را قادر مي سازد تا كاربرد استاندارد ISO/IEC 17020:2012 را براي ارزيابي سازمانهاي بازرسي كننده ، هماهنگ نماید.این استاندارد با هدف ترویج اعتماد به نهاهای انجام دهنده خدمات بازرسی تدوین شده است.استقلال قابل اثبات یک نهاد بازرسی کننده میتواند اعتماد استفاده کنندگان از خدمات این نهاد را نسبت به توانایی نهاد برای انجام کار بازرسی از نظر بی طرفی تقویت کند.

درخواست گواهینامه
مشاوره رایگان

ISO/IEC 17020:2012 ISO 17020

یک استاندارد بین المللی است که توسط کمیته بین المللی ISO در سال 2012 تهیه شده است.

ISO/IEC 17020:2012 الزاماتی را برای صلاحیت نهادهای انجام دهنده بازرسی و برای بی طرفی و سازگاری فعالیت های بازرسی آنها مشخص می کند.

هدف از ISO 17020 ارتقای اطمینان به صلاحیت نهادهای انجام دهنده بازرسی است. این کار را با ارائه الزاماتی برای نهادهای انجام دهنده بازرسی انجام می دهد که اطمینان حاصل کند آنها:

  • مستقل و بی طرف هستند
  • دارای صلاحیت و شایستگی فنی هستند
  • روش های بازرسی خود را به طور موثر مدیریت می کنند
  • گزارش های بازرسیشان دقیق و معتبر هستند

 

مزایای پیاده سازی ISO 17020 عبارتند از:

  • افزایش اطمینان به صلاحیت نهادهای انجام دهنده بازرسی
  • بهبود کیفیت بازرسی ها
  • افزایش رضایت مشتری

پیاده سازی ISO 17020 یک فرآیند چند مرحله ای است که شامل موارد زیر است:

  1. ارزیابی اولیه وضعیت
  2. استقرار الزامات استاندارد ISO 17020
  3. توسعه و اجرای یک برنامه بهبود
  4. ممیزی داخلی

کاربرد گواهینامه ISO 17020 چیست؟

کاربردهای گواهینامه ISO 17020 عبارتند از:

  • افزایش اطمینان به صلاحیت نهادهای انجام دهنده بازرسی

گواهینامه ISO 17020 نشان می دهد که نهاد انجام دهنده بازرسی، دارای صلاحیت و شایستگی لازم برای انجام بازرسی های دقیق و معتبر است. این امر به مشتریان و سایر ذینفعان اطمینان می دهد که نهاد انجام دهنده بازرسی می تواند بازرسی های دقیق و معتبری را انجام دهد که نتایج آنها قابل اعتماد هستند.

  • بهبود کیفیت بازرسی ها

پیاده سازی ISO 17020 به نهادهای انجام دهنده بازرسی کمک می کند تا کیفیت بازرسی های خود را بهبود بخشند. این امر از طریق ارائه الزاماتی برای نهادهای انجام دهنده بازرسی برای اطمینان از استقلال، بی طرفی، صلاحیت فنی و مدیریت موثر روش های بازرسی انجام می شود.

  • افزایش رضایت مشتری

نهادهای انجام دهنده بازرسی که ISO 17020 را پیاده سازی می کنند، معمولاً رضایت مشتری بالاتری دارند. این امر به دلیل بهبود کیفیت بازرسی ها و افزایش اطمینان به نهادهای انجام دهنده بازرسی است.

  • کاهش ریسک برای نهادهای انجام دهنده بازرسی و مشتریان آنها

نهادهای انجام دهنده بازرسی که ISO 17020 را پیاده سازی می کنند، معمولاً ریسک کمتری برای مشتریان خود دارند. این امر به دلیل بهبود کیفیت بازرسی ها و کاهش احتمال وقوع خطاهای بازرسی است.

در ادامه به برخی از کاربردهای خاص استقرار استاندارد ISO 17020 در صنعت های مختلف اشاره میکنیم:

صنعت غذا و آشامیدنی

در صنعت غذا و آشامیدنی، استقرار ISO 17020 می تواند به بهبود کیفیت محصولات و ایمنی غذایی کمک کند. نهادهایی که محصولات غذایی را برای ایمنی و کیفیت بازرسی می کنند باید الزامات ISO 17020 را رعایت کنند. این امر به اطمینان از اینکه محصولات غذایی ایمن و با کیفیت هستند کمک می کند.

صنعت نفت و گاز

در صنعت نفت و گاز، استقرار ISO 17020 می تواند به بهبود ایمنی و امنیت عملیات کمک کند. نهادهایی که تجهیزات و فرآیندهای نفت و گاز را برای ایمنی و امنیت بازرسی می کنند باید الزامات ISO 17020 را رعایت کنند. این امر به اطمینان از اینکه عملیات نفت و گاز ایمن و ایمن هستند کمک می کند.

صنعت ساخت و ساز

در صنعت ساخت و ساز، استقرار ISO 17020 می تواند به بهبود کیفیت ساخت و ساز کمک کند. نهادهایی که ساختمان ها و سازه ها را برای کیفیت و ایمنی بازرسی می کنند باید الزامات ISO 17020 را رعایت کنند. این امر به اطمینان از اینکه ساختمان ها و سازه ها ایمن و با کیفیت هستند کمک می کند.

صنعت خودروسازی

در صنعت خودروسازی، استقرار ISO 17020 می تواند به بهبود ایمنی خودروها کمک کند. نهادهایی که خودروها و قطعات خودرو را برای ایمنی بازرسی می کنند باید الزامات ISO 17020 را رعایت کنند. این امر به اطمینان از اینکه خودروها ایمن هستند کمک می کند.

در مجموع، استقرار استاندارد ISO 17020 می تواند مزایای متعددی را برای نهادهای انجام دهنده بازرسی و سایر ذینفعان در صنعت های مختلف به همراه داشته باشد. این استاندارد به اطمینان از اینکه این نهادها دارای صلاحیت و شایستگی لازم برای انجام بازرسی های دقیق و معتبر هستند کمک می کند.


مراحل استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 چیست؟

استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 یک فرآیند چند مرحله ای است که توسط مشاوران متخصص شرکت بین المللی مهندسی هیوا انجام میگیرد و شامل موارد زیر است:

  1. ارزیابی اولیه وضعیت فعلی

در این مرحله، مشاوران باید وضعیت فعلی سازمان متقاضی را با توجه به الزامات ISO 17020 ارزیابی کند. این ارزیابی شامل بررسی موارد زیر است:

  • ساختار سازمانی
  • فرآیندهای بازرسی
  • منابع
  • سوابق
  1. استقرار الزامات استاندارد 17020

در این مرحله، مشاوران الزامات این استاندارد را در سازمان متقاضی پیاده سازی میکنند. این برنامه باید شامل موارد زیر باشد:

  • اهداف و برنامه زمانی برای رفع عدم انطباق ها
  • اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
  • منابع مورد نیاز برای اجرای برنامه
  1. ممیزی داخلی توسط مشاوران

در این مرحله، سازمان متقاضی توسط مشاورین، ممیزی داخلی شده و عدم انطباقها در سازمان مشخص میشوند. این ارزیابی شامل بررسی موارد زیر است:

  • مستندات
  • فعالیت های بازرسی
  • سوابق

در ادامه به شرح هر یک از این مراحل می پردازیم:

ارزیابی اولیه وضعیت فعلی

ارزیابی اولیه وضعیت فعلی اولین و مهم ترین مرحله در استقرار ISO 17020 است. این ارزیابی به مشاوران کمک می کند تا موارد زیر را مشخص کند:

  • نقاط قوت و ضعف فعلی سازمان در زمینه انطباق با الزامات ISO 17020
  • اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه مورد نیاز برای رفع عدم انطباق ها

توسعه و اجرای یک برنامه بهبود

برنامه بهبود باید شامل موارد زیر باشد:

  • اهداف و برنامه زمانی برای رفع عدم انطباق ها
  • اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
  • منابع مورد نیاز برای اجرای برنامه

اهداف برنامه بهبود باید SMART باشند، یعنی:

  • Specific: اهداف باید دقیق و مشخص باشند.
  • Measurable: اهداف باید قابل اندازه گیری باشند.
  • Achievable: اهداف باید قابل دستیابی باشند.
  • Relevant: اهداف باید مرتبط با الزامات ISO 17020 باشند.
  • Time-bound: اهداف باید دارای زمان بندی مشخص باشند.

اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه باید به گونه ای طراحی شوند که عدم انطباق ها را به طور کامل برطرف کنند و از وقوع مجدد آنها جلوگیری کنند.

 

هزینه استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 چیست؟

هزینه استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

  • اندازه و پیچیدگی سازمان متقاضی
  • دامنه فعالیت  
  • خدمات مشاوره ای و آموزشی مورد نیاز
  • تجربه و دانش مشاورین استقرار دهنده الزامات  ISO 17020  در زمینه ارزیابی انطباق

در کل هزینه های استقرار ISO 17020 شامل موارد زیر میشود:

  • هزینه ارزیابی اولیه وضعیت فعلی
  • هزینه توسعه و اجرای برنامه بهبود
  • هزینه آموزش کارکنان
  • هزینه مستندسازی فرآیندها
  • هزینه ممیزی داخلی

زیرسازهای مورد نیاز برای استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 چیست؟

زیرسازهای مورد نیاز برای استقرار الزامات استاندارد ISO 17020 عبارتند از:

  • مشارکت و حمایت مدیریت ارشد

مشارکت و حمایت مدیریت ارشد در استقرار ISO 17020 ضروری است. مدیریت ارشد باید از استقرار ISO 17020 حمایت کند و منابع لازم را برای این کار فراهم کند.

  • آموزش کارکنان

آموزش کارکنان در مورد الزامات ISO 17020 مهم است. کارکنان باید با الزامات ISO 17020 آشنا باشند تا بتوانند آنها را در کار خود اجرا کنند.

  • مستندسازی فرآیندها و اقدامات

مستندسازی فرآیندها و اقدامات، برای اطمینان از پایداری آن ضروری است. مستندات باید به گونه ای تهیه شوند که واضح، مختصر و قابل فهم باشند.

  • وجود منابع کافی

سازمان باید منابع کافی برای استقرار ISO 17020 داشته باشد. این منابع شامل منابع مالی، انسانی و زمانی است.


در ادامه به توضیح هر یک از این زیرسازها می پردازیم:

مشارکت و حمایت مدیریت ارشد

مشارکت و حمایت مدیریت ارشد در استقرار ISO 17020 ضروری است. مدیریت ارشد باید از استقرار ISO 17020 حمایت کند و منابع لازم را برای این کار فراهم کند.

مشارکت مدیریت ارشد در موارد زیر میتواند به استقرار بهتر استاندارد مدیریتی کمک کند:

  • ایجاد یک فرهنگ سازمانی مبتنی بر کیفیت
  • تخصیص منابع لازم برای استقرار ISO 17020
  • رفع موانع احتمالی در مسیر استقرار ISO 17020

آموزش کارکنان

آموزش کارکنان در مورد الزامات ISO 17020 مهم است. کارکنان باید با الزامات ISO 17020 آشنا باشند تا بتوانند آنها را در کار خود اجرا کنند.

آموزش کارکنان باید شامل موارد زیر باشد:

  • آشنایی با الزامات ISO 17020
  • نحوه اجرای الزامات ISO 17020 در کار

مستندسازی فرآیندها و اقدامات

مستندسازی فرآیندها و اقدامات اجرا شده در سازمان متقاضی، برای اطمینان از پایداری آنها ضروری است. مستندات باید به گونه ای تهیه شوند که واضح، مختصر و قابل فهم باشند.

مستندات باید شامل موارد زیر باشد:

  • سیاست ها و اهداف
  • فرآیندها
  • سوابق


وجود منابع کافی

سازمان باید منابع کافی برای استقرار ISO 17020 داشته باشد. این منابع شامل منابع مالی، انسانی و زمانی است.

منابع مالی برای تأمین هزینه های استقرار ISO 17020، از جمله هزینه های ارزیابی اولیه وضعیت سازمان، استقرار استاندارد مدیریتی ISO 17020، توسعه و اجرای برنامه بهبود، آموزش کارکنان، مستندسازی فرآیندها و اقدامات، و ارزیابی مجدد توسط مشاورین، مورد نیاز است.

منابع انسانی برای اجرای فرآیندهای بازرسی و انجام ممیزی داخلی، مورد نیاز است.

منابع زمانی برای اجرای فرآیندهای استقرار ISO 17020، از جمله ارزیابی اولیه وضعیت فعلی، توسعه و اجرای برنامه بهبود، آموزش کارکنان، مستندسازی فرآیندها و اقدامات، و ارزیابی مجدد توسط سازمان تأیید صلاحیت مورد نیاز است.

استقرار ISO 17020 یک فرآیند زمان بر و دشوار است، اما مزایای ارزشمندی برای سازمانها دارد. این استاندارد به سازمانها کمک می کند تا صلاحیت و شایستگی خود را برای انجام بازرسی های دقیق و معتبر نشان دهند.

پس از تحقق اهداف پروژه ، انتظار مي رود نتايج زير در مجموعه سازمان حاصل گردد:

امکان پاسخ گویی بهتر به شکایات احتمالی مشتریان با ردیابی کامل بر روی بازرسی انجام گرفته

اعتبار بخشی نتایج بازرسی در سطح ملی (در صورت دریافت گواهینامه از NACI) و بین‌المللی

کاهش سطح ریسک ها و هزینه های نهاد بازرسی و امکان استفاده از فرصت های بهبود

استاندارد سازی روش‌های اجرایی و مدیریتی نهاد بازرسی

اثبات استقلال و بی طرفی فعالیت های نهاد بازرسی

ارتقاء سطح اعتبار ملی و بین المللی نهاد بازرسی   

ارتقاء سطح مشتری مداری در نهاد بازرسی

امکان ارائه خدمات در سطح بین المللی