گواهینامه مدیریت سبز در حوزه پسماند، به سازمان‌ها و نهادهایی اعطا می‌شود که در زمینه مدیریت صحیح و اصولی پسماند، عملکرد مطلوبی داشته باشند. این گواهینامه نشان‌دهنده تعهد این سازمان‌ها به حفظ محیط زیست و کاهش پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از پسماند است.
مزایای اخذ گواهینامه مدیریت سبز:
- ارتقای وجهه عمومی سازمان و نهاد مربوطه
- جلب اعتماد مشتریان و شرکای تجاری
- افزایش انگیزه کارکنان برای انجام درست وظایف
- کاهش هزینه‌های مرتبط با دفع پسماند
- کمک به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی
مراحل اخذ گواهینامه مدیریت سبز:
- تشکیل تیم مدیریت سبز: اولین قدم، تشکیل تیمی متشکل از نمایندگان بخش‌های مختلف سازمان یا نهاد مربوطه است. این تیم وظیفه برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر فعالیت‌های مربوط به مدیریت پسماند را بر عهده دارد.
- ارزیابی وضعیت موجود: در این مرحله، وضعیت فعلی مدیریت پسماند در سازمان یا نهاد مورد بررسی قرار می‌گیرد. این شامل شناسایی انواع پسماند تولیدی، حجم هر نوع پسماند، روش‌های جمع‌آوری، حمل و نقل و دفع پسماند است.
- تهیه برنامه مدیریت پسماند: بر اساس ارزیابی انجام شده، برنامه‌ای برای مدیریت بهینه پسماند تدوین می‌شود. این برنامه باید شامل اقداماتی برای کاهش تولید پسماند، تفکیک پسماند، بازیافت و دفع صحیح پسماند باشد.
- استقرار برنامه مدیریت پسماند: برنامه تدوین شده باید به طور کامل در سازمان یا نهاد اجرا شود. این شامل آموزش کارکنان، تهیه و نصب سطل‌های تفکیک زباله، عقد قرارداد با پیمانکاران جمع‌آوری و دفع پسماند و سایر اقدامات لازم است.
- ممیزی و پایش: به طور دوره‌ای، عملکرد سازمان یا نهاد در زمینه مدیریت پسماند مورد ممیزی و پایش قرار می‌گیرد. این کار به منظور اطمینان از انطباق عملکرد با برنامه تدوین شده و شناسایی نقاط قوت و ضعف انجام می‌شود.
نکاتی برای اخذ گواهینامه مدیریت سبز:
- برای شروع، با سازمان حفاظت محیط زیست یا سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در محل خود تماس بگیرید و از آنها اطلاعات لازم را در مورد نحوه اخذ گواهینامه مدیریت سبز دریافت کنید.
- از تجارب سایر سازمان‌ها و نهادهایی که موفق به اخذ این گواهینامه شده‌اند، استفاده کنید.
- از مشاوران و متخصصان در زمینه مدیریت پسماند کمک بگیرید.
- با تعهد و جدیت، برنامه مدیریت پسماند را در سازمان یا نهاد خود اجرا کنید.
با اخذ گواهینامه مدیریت سبز، می‌توانید به حفظ محیط زیست و ارتقای عملکرد سازمان یا نهاد خود در زمینه مدیریت پسماند کمک کنید.
مدیریت پسماند پایدار: آنچه اتحادیه اروپا انجام می دهد
در مقاله زیر میگوییم که در اروپا چگونه زباله ها مدیریت می شود و اتحادیه اروپا چه اقداماتی را برای اطمینان از اقدامات سازگار با محیط زیست انجام می دهد.
هر سال 2.1 میلیارد تن زباله در اتحادیه اروپا تولید می شود. میزان تولید زباله و نحوه مدیریت آن در کشورهای اتحادیه اروپا بسیار متفاوت است، اما تغییر به سمت بازیافت بیشتر و دفن زباله کمتر صورت گرفته است.
اتحادیه اروپا برای کاهش زباله و تاثیر آن بر محیط زیست، اهداف بلندپروازانه ای را در مورد بازیافت و دفن زباله در نظر گرفته است و روی بسته بندی زباله ها کار می کند. هدف ترویج تغییر به سمت یک مدل پایدارتر به نام اقتصاد چرخشی است.
شیوه های مدیریت زباله در سراسر اتحادیه اروپا
شیوه های مدیریت زباله در کشورهای اتحادیه اروپا متفاوت است. اتحادیه اروپا می خواهد تا حد امکان پیشگیری از ضایعات و استفاده مجدد از محصولات را ترویج دهد. اگر این امکان پذیر نباشد، بازیافت (از جمله کمپوست) را ترجیح می دهد و به دنبال آن از زباله برای تولید انرژی استفاده می کند. مضرترین گزینه برای محیط زیست و سلامت مردم، دفع زباله بصورت دفن در زمین است. اگر چه در اروپا درصد زباله تولیدی رو به افزایش بوده ولی روش مدیریت زباله ها نیز بهبود چشمگیری داشته است. (بازیافت بیشتر و کمپوست سازی و کاهش دفن زباله در زمین)
60% زباله های روزانه جمع آوری و تصفیه شده توسط شهرداری ها باید تا سال 2030 بر اساس اهداف اتحادیه اروپا مورد استفاده مجدد یا بازیافت قرار گیرند.
در راستای دستورالعمل اتحادیه اروپا برای دفن زباله، کشورهای اتحادیه اروپا نیز باید میزان زباله های شهری ارسال شده به محل دفن را به 10 درصد یا کمتر از کل زباله های شهری تولید شده تا سال 2035 کاهش دهند.
صادرات زباله به خارج از اتحادیه اروپا
اینفوگرافیک بالا، مقاصد اصلی برای صادرات زباله از اتحادیه اروپا را نشان می دهد.
اتحادیه اروپا نیز بخشی از زباله های خود را صادر می کند. در سال 2022، صادرات زباله اتحادیه اروپا به کشورهای غیر اتحادیه اروپا به 32.1 میلیون تن رسید. این نسبت به سال 2021 کاهش جزئی 3 درصدی داشته است.
اکثر زباله های صادر شده به خارج از اتحادیه اروپا (55٪) از ضایعات فلزات آهنی (آهن و فولاد) تشکیل شده است که بیشتر به ترکیه می رود. اتحادیه اروپا نیز ضایعات کاغذ زیادی (15 درصد) صادر کرد که هند مقصد اصلی آن بود.
در سال 2022، 39 درصد از زباله های اتحادیه اروپا به ترکیه (12.4 میلیون تن)، پس از آن هند (3.5 میلیون تن)، انگلیس (2.0 میلیون تن)، سوئیس (1.6 میلیون تن) و نروژ (1.6 میلیون تن) رفت.
اتحادیه اروپا می خواهد با صادرات غیرقانونی مقابله کند و اطمینان حاصل کند که زباله ها در کشورهای مقصد به شیوه ای سالم از نظر زیست محیطی مدیریت می شوند. در فوریه 2024، پارلمان قوانین سختگیرانه تری برای حمل زباله به کشورهای غیر اتحادیه اروپا تصویب کرد. این قوانین صادرات زباله های پلاستیکی به کشورهای غیر OECD را ممنوع می کند و شرایط سخت تری را برای صادرات به کشورهای OECD در نظر می گیرد. حمل زباله به یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا تنها در شرایط استثنایی امکان پذیر خواهد بود.
کار پارلمان برای دستیابی به اقتصاد چرخشی
در اکتبر 2022، پارلمان تجدید نظر در قوانین مربوط به آلاینده های آلی پایدار را به منظور کاهش میزان مواد شیمیایی خطرناک در ضایعات و فرآیندهای تولید تصویب کرد. قوانین جدید محدودیت های سخت گیرانه تری را معرفی می کند، برخی از مواد شیمیایی را ممنوع می کند و آلاینده ها را از بازیافت دور نگه می دارد.
در فوریه 2021، پارلمان قطعنامه‌ای را درباره برنامه اقدام جدید اقتصاد چرخشی تصویب کرد که خواستار اقدامات بیشتر برای دستیابی به یک اقتصاد چرخشی خنثی، زیست‌محیطی، عاری از سموم تا سال 2050 بود، از جمله قوانین سختگیرانه تر در حوزه بازیافت
در نوامبر 2023، پارلمان موضع مذاکره خود را در مورد بازنگری قوانین اتحادیه اروپا در مورد بسته بندی و زباله های بسته بندی اتخاذ کرد. نمایندگان پارلمان اروپا خواهان ممنوعیت فروش کیسه های پلاستیکی بسیار سبک وزن، تعیین اهداف کاهش ضایعات خاص برای بسته بندی های پلاستیکی، تشویق گزینه های استفاده مجدد از محصولات و ممنوعیت آلاینده های پایدار مورد استفاده در بسته بندی مواد غذایی هستند.